125 سال از روزی که « کارل بنز » ایده ذهنی خود را پس از سالها تلاش به سرانجام رساند و نخستین اتومبیل با موتور گازوئیلی را اختراع نمود می گذرد . اگر چه شاید امروز نتوانیم واکنش مردم روزگاری را در برابر این اختراع حدس بزنیم که نه جعبه جادویی در خانه هایشان بود و نه خبری از « شبکه اجتماعی » بود که تنها در آن بیش از هفتصد میلیون نفر در سراسر جهان اطلاعات خود را به اشتراک بگذراند، اما می توان مطمئن بود که هیچکس حتی فکرش را نمی کرد که اختراع جدید کارل بنز زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده و مسیر پیشرفت جهان را تغییر دهد . 125 سال از تولد خودرو و به عبارت دیگر از تولد « مرسدس بنز » می گذرد . نامی که در طول حیات خود فارع از موقعیت زمانی و جغرافیایی برای میلیون ها نفر در سراسر این کره خاکی فقط و فقط مترادف با « بهترین » بوده و هست . حالا هرقدر هم که مؤسسات بین المللی سنجش رضایت مشتریان و نشریات معتبر تخصصی بخواهند فریاد بزنند که این روزها انواع « لکسس » و « تویوتا » جای مرسدس بنز را در صدر فهرست بهترین های دنیا گرفته ولی باز هم برای خلی ها مرسدس ، مرسدس است و همیشه بهترین باقی می ماند .
صرف نظر از کلیه مباحث اصول مهندسی و ساختارها و روش های ساخت و تولید یک محصول، طراحی محصول را می توان از تأثیر گذارترین فاکتورها در خلق یک محصول جاودانه دانست ؛ محصولی که نه فقط برای مردم هم عصر خود یک آرزو باشد بلکه برای نسل های بعد از آن نیز تبدیل به میراثی ماندگار از دوران نوستالژیک پدر بزرگ هایشان شود. کمپانی بنز از نخستین روز حیاتش این اصل طلایی را دانست و با 125 سال طراحی رویایی خود همواره بخشی از هنر آینده را در زمان حال به تصویر کشید . امروز به احترام 125 اُمین سالگرد تولد مرسدس بنز کلاه خود را از سر برداشته و مهمان قسمت دپارتمان طراحی این شرکت معظم خواهیم شد . مکانی که رویاهای فردای ما ، امروز در اینجا در حال شکل گیری است .
می گویند اهالی اینجا همواره در آینده سیر می کنند . آینده ای نه به معنای پنج سال و ده سال آینده . آینده ای به بلندای چند دهه . آنها فقط به فردا می اندیشند . به فرداهایی که بتوانند پویایی طرح های خود را با اصالت مرسدس بنز تلفیق کرده تا محصول مورد انتظار میلیون ها طرفدار این شرکت را خلق کنند . استودیو مرکزی طراحی مرسدس بنز که در شهر زیندل فینگن آلمان واقع شده است به همراه چهار مرکز دیگر طراحی مرسدس بنز در کشورهای آمریکا، ایتالیا، ژاپن و چین مسئولیت طراحی محصولات این شرکت را بر عهده دارند . نخستین استودیوهای طراحی خارج از کشور این شرکت در سال 1990 در ایالت کالیفرنیای ایالات متحده آمریکا تأسیس شد که هم اکنون در این دپارتمان، طراحان مرسدس بنز مشغول فعالیت روی پروژه های طراحی محصولات آتی این شرکت می باشند . طراحی داخلی محصولات مرسدس بنز نیز در استودیو Como ایتالیا واقع در ساحل دریاچه Como انجام می پذیرد . جالب است بدانید پیش از این در این دپارتمان طراحی ، ( بنیانگذار برند « ورساچه » به طراحی و تولید کراوات های گران قیمت ورساچه می پرداخت ) .
طراحان ارشد مرسدس بنز
از برونوساکو کارکشته تا گوردن واگنر جوان شاید پیش از پرداختن به آنچه که امروز در دپارتمان های طراحی مرسدس بنز می گذرد لازم باشد از طراح اسطوره ای مرسدس بنز یعنی برونوساکو ایتالیایی یاد کنیم که اعتبار و شکوهی دوباره به ستاره درخشان اشتوتگارت بخشید . این طراح صاحب سبک که در سال 1975 بر صندلی مدیریت دپارتمان طراحی مرسدس بنز تکیه زد با دمیدن روح تازه ای در کابلد محصولات مرسدس بنز، شعار سنتی این شرکت یعنی یا بهترین یا هیچ را به معنای واقعی کلمه محقق ساخت . سال های 1975 تا 2000 را باید سالهای طلایی مرسدس بنز در زمینه طراحی محصول دانست . برونو ساکو و تیم تحت امروی در طی این سالها محصولاتی را خلق کردند که نه تنها در زمان خود معنا بخش عبارت « زیبایی در عین سادگی » بود بلکه پس از آن نیز به میراث ماندگاری برای تاریخ صنعت خودروسازی مبدل شد . نسخل نخست کلاس c.sl کانسپت C111 و مدل افسانه ای مرسدس بنز 190 از یادگارهای مرد دوست داشتنی ایتالیایی بشمار می آیند . پس از برونوساکو نوبت « پیتر فایفر » آلمانی بود که سکان هدایت تیم طراحی مرسدس بنز را بر عهده بگیرد . پس از دوران درخشان دپارتمان طراحی مرسدس بنز در زمان برونوساکو، اکنون نگاه همه دنیا به ذهن خلاق و دستان هنرمند فایفر بود . فایفر نیز تنها چند ماه زمان نیاز داشت تا نشان دهد که جایگزین خلفی برای ساکواست . بی شک نسل دوم c- class جذاب ترین و ماندگارترین اثر فایفر بود . ضمن آنکه در همان دوران، فایفر توانست نگاه مدیران مرسدس بنز را به محصولات جمع و جور شهری دگرگون ساخته و با ترسیم استراتژی جدید، فصل نوینی را در کلاس خودروهای کوچک شهری بگشاید . اما همزمان با تب « جوان گرایی » در دنیای فوتبال که با معرفی پدیده هایی همچون « خوزه مورینو » و « یواخیم لو » همراه شد ، مدیران مرسدس بنز نیز نشان دادند که از سپردن صندلی ریاست دپارتمان طراحی این شرکت به یک جوان نه چندان پر تجربه ابایی ندارند و اینگونه بود که در سال 2008 « گوردن واگنر » (( Gordon Wagener )) 39 ساله بر صندلی مدیریت کل دپارتمان طراحی مرسدس بنز و سرپرست تمام دپارتمان های طراحی این شرکت در سرتا سر دنیا بشمار می آید واگنر که امروز سالهای میانی دهه پنجم زندگی خود را می گذراند از سال 1997 همکاری خود را با شرکت مرسدس بنز آغاز کرد . گوردن واگنر که در شهر « اسن » آلمان بدنیا آمد، تحصیلات خود را در دانشگاه این شهر و در رشته طراحی صنعتی ادامه داد . اما این مرحله از تحصیلات برای او کافی نبود و بلافاصله وارد کالج سلطنتی لندن شد و در رشته طراحی حمل و نقل ادامه تحصیل می دهد . نخستین طرحهای حرفه ای وی در بخش طراحی خارجی در سال 1995 به نمایش گذاشته می شود و تنها دو سال بعد گوردن واگنر جوان راهی زیندل فینگن شده و در دپارتمان طراحی مرسدس بنز در این شهر مشغول به کار می شود . در سالهای ابتدایی دهه آعازین هزاره سوم، واگنر مسئولیت طراحی مدل های A-Class. B – Class . C-Class & CLK- Class را بر عهده داشت . همچنین طراحی داخلی نسل پیشین M- Class & Gl – Class نیز دستپخت وی بشمار می آید . ضمن آنکه او مهمترین و اثر گذارترین طرح خود را مدل کانسپت F700 می داند که پاییز 2007 به نمایش در آمد . واگنر همچنین در سال 2007 به سمت ریاست بخش طراحی استراتژی مرسدس بنز نایل آمد تا اینکه یک سال بعد راهی اتاق ریاست کل دپارتمان طراحی این شرکت شد . اما علاوه بر او، یک تیم 440 نفره از بهترین طراحان وسائل نقلیه و همچنین یک گروه 60 نفره طراح عمومی در دپارتمان های مختلف طراحی مرسدس بنز مشغول فعالیت بر روی پروژه هایی هستند که این شرکت آلمانی تا پنجاه سال آینده آنها را دنبال می کند، بله اشتباه چاپی در کار نیست ! در مراکز طراحی شرکت مرسدس بنز
« آینده» را نه فقر فردا و سال آینده بلکه حدود نیم قرن بعد معنا کرده اند. در این خصوص پروفسور گوردن واگنر
می گوید: « صرف نظر از مد و سلیه های زود گذر، ما در شرکت مرسدس بنز مسیر طولانی را طی می کنیم که
می تواند پس از چند دهه ارزش های کار امروز ما را افزایش دهد » . با این حساب پر واضح است که طراحان شرکتی همچون مرسدس بنز باید نگرش و ذائقه نسل های پس از خود را نیز در نظر بگیرند . بنابراین مرسدس بنز نیز برای طراحان خود استودیوهایی فراهم کرده است که آنها به دور از هر گونه محدودیت مادی به پرورش قوه تخیل و
ایده های ذهنی خود بپردازند .
کیفیت یکپارچه از مرحله پیکربندی تا خط تولید
طراحی محصولات آینده شرکت مرسدس بنز بر مبنای کارایی، مشخصات تولید، مقتضیات بازار و التزامات منطقی پایه گذاری شده است . ناگفته پیداست که این نظم منطقی حاکم بر شرکت نیازمند یک برنامه ریزی یکپارچه و هماهنگ می باشد . مرکز طراحی زیندل فینگن تمامی طراحان مرسدس بنز را در سرتا سر جهان از آخرین اخبار و آخرین اهداف این شرکت با خبر می سازد این اخبار می تواند ترسیم خط مشی برای طراحی محصولات سواری شرکت مرسدس بنز و یا حتی دستور باز طراحی محصولات وسائل نقلیه تجاری همچون اتوبوس و کامیون برای سالهای آینده باشد . سرفصل های کلی یک پروسه طراحی را می توان در پنج مبحث زیر بیان نمود.
الف : طراحی خودرو سواری (Passenger Car) – توسعه استراتژی ها و راهکارها
در یک بیان ساده طراحی خودرو در مرسدس بنز از مرحله پیکر بندی ( با همان (Architevture تا مرحله مونتاژ نهایی را شامل می شود . توسعه طراحی می تواند به گسترش طرحهای منطقی در راستای تولید کلاس های مختلف مرسدس بنز کمک کند . ارائه راهکارهای جدید جهت نو آوری و بویایی محصولات آینده و برگزاری نمایشگاهها و همایشها که در برگیرنده بحث و مطالعه بر روی طراحی اولیه تا تولید مدل « نمونه پیش از تولید » است . نتیجه همکاری تنگاتنگ دپارتمان های مختلف طراحی بنز در قاره های مختلف با یکدیگر است . البته علاوه بر بحث و تبادل نظر در خصوص طراحی خودرو در این مرحله، طراحان سفارشات مربوط به تولید یک محصول جدید را نیز از تولید کنندگان انحصار می پذیرند . این محصول جدید نه الزاماً یک خودرو بلکه می تواند هر سفارشی در خصوص طراحی صنعتی یا طراحی وسائل و اسابی که تحت برند مرسدس بنز به تولید می رسد نیز باشد.
ب : طراحی خودرو سواری – مدیریت و کنترل
تمامی پروژه های طراحی خودرو که توسط طراحان مرسدس بنز پیش می رود زیر نظر یک مدیریت مرکزی قرار دارد . همانگونه که اشاره شد مرکز طراحی زیندل فینگن، کلیات یک پروسه طراحی در همه زمینه ها از جمله کیفیت ، مدیریت زمان و کنترل هزینه ها را بر عهده دارد . همچنین طراحان مسئول برگزاری نمایشگاههایی هستند که در آنها نمونه هایی از ماکت خودرو با اندازه واقعی تا مدل های مفهومی و مدل های کنترل کننده داده ها
( Data Control Model) نمایش داده می شوند . مدلهای کنترل کننده داده ها برای تحلیل جزئیات طراحی و انتشار اطلاعات سازگار با ابزارهای طراحی مورد استفاه طراحان قرار می گیرند . تحلیل طراحی و انتشار اطلاعات سازگار به معنی نمایش هندسی سطوح و خطوط داخلی و خارجی خودرو با در نظر گرفتن مباحث زیبا شناسی است که توسط مشتری دیده می شود . در این مرحله تمامی الزامات تکنیکی و تکنولوژی های در دسترس کمپانی نیز به صورت دقیق مورد بررسی قرار می گیرد تا از تحمیل هزینه های جانبی و بیهوده جلوگیری شود .
ج : طراحی خودرو سواری – طراحی خارجی
از کوچکترین و ارزان ترین مدل مرسدس بنز یعنی A-Class گرفته تا گران ترین محصولات این کمپانی همچون S-Class و CL-Class و همچنین مدلهای اسپرت این شرکت همچون SLS-Class ، طراحان خودرو طراحی همه مدلها را گسترش داده و طراحی خارجی را همگام با اتخاذ تدابیر ایمنی مرتبط با سرنشینان و بحث ها اگونومیکی خودرو انجام می دهند . طراحان بخوبی می دانند که این مرحله از کار یکی از سخت ترین مراحل آماده سازی و تولید یک خودرو است . به همین جهت باید روحیه کاری و قدرت جسمی خود را برای به نتیجه رساندن این مرحله بلند مدت از پروژه، آماده نگاه دارند . همچنین طراحان مراکز طراحی باید فاکتورهای دیگری را در امر طراحی یک خودرو همچون عمر مفید یک طرح در بازار پر تنوع امروز و تغییر چهره ظاهری (Facelift) آن پس از گذشت چند سال لحاظ کنند .
د : طراحی خودرو سواری – طراحی داخلی
غیر از طراحی سنتی و کلیشه ای داخلی خودرو مانند طراحی صندلی ها و درب ها و سقف، طراحان داخلی باید به مواردی چون طراحی کامپیوتر خودرو، داشبورد فعال و سیستم منوی کنترل نیز توجه ویژه ای داشته باشند . آنها برای انجام وظیفه سنگین خودرو برای سربلند شدن در چشم میلیون ها مشتری سخت گیر مرسدس بنز از تمامی تخصص های مختلف همچون نرم افزارهای طراحی و گرافیکی بهره می گیرند . گاه این نرم افزارها به صورت انحصاری برای یک دپارتمان طراحی، ساخته می شود . سپس طراحی داخلی و خارجی خودرو در زمینه های رنگ و تودوزی زیر نظر متخصصان مربوطه و با وسواس خاصی انجام می پذیرد . با اینکه در روند رنگ آمیزی و آماده سازی داخل کابین، بین طیف های مختلف محصولات مرسدس بنز از جمله A- Classیا S-Class هیچگونه تفاوت و تمایزی وجود ندارد اما ناگفته پیداست که طراحان پارچه و طراحان داخلی وقت و هزینه بیشتری را برای طراحی تریم های جدیدتر و متنوع تر برای محصولات لوکس و گران قیمت مرسدس بنز به خرج می دهند که این امر نیز با توجه به مقتضیات این کلاس از بازار و انتظارات مشتری کاملاًطبیعی و ضروری به نظر می رسد . صرف نظر از این مطلب تمام جزئیات مربوط به قسمتهای فلزی، چرمی یا سطوح صیقلی داخل خودرو با نهایت دقت و وسواس انتخاب می شوند . همچنین اندازه گیری ادوات داخلی و محاسبه تلرانس های موجود در بین ادوات و اجزای دکوراتیو داخلی یکی از زمان برترین و مشکل ترین بخش های کار است . امروزه با گسترش و پیچیده تر طراحی داخلی که باید از آن با عنوان « علم طراحی داخلی » یاد کنیم . کار برای طراحان خودرو بسیار سخت تر شده است . چرا که علاوه بر مأموریت طراحی داخلی یک خودرو که به آنها سپرده شده است، باید برای عق نماندن از قافله رقابت ، فنون این علم را در ذهن خود با سرعت بالایی تقویت کنند .
هـ ) طراحی خودروهای ون و ماشین های کار (Vanand Truck Design)
در یک بیان ساده، در زمینه خودروهای کار و وسائل نقلیه تجاری مرسدس بنز، طراحان این شرکت محصولاتی همچون ون های Vito . Viano. Vario و Sprinter و همچنین کامیون های Ate- . Axor. Accelo. Go. Actros و گونه های خاص کامیون Unimog و Econic را طراحی و روانه خط تولید می کنند . آنها طراحی این محصولات را نیز همچون طراحی محصولات سواری مرسدس بنز با نظم و دقت بسیار بالا در پروسه ای تعریف شده انجام می دهند . هرچند که شاید طراحی وسائل نقلیه تجاری همچون خودروهای سواری مرسدس بنز نیازمند ظرافت و هنر چندانی نباشد اما با توجه به کاربرد مختلف این محصولات، پرداختن به فاکتورهای ایمنی و البته صرفه جویی اقتصادی در طراحی از اهمیت ویژه ای برخوردار است . در یک جمع بندی کلی می توان گفت که برای طراحان حرفه ای مرسدس بنز، انجام فعالیت در بخشهای مختلف و بر روی هر محصولی از جمله خودروهای سواری یا وسائل نقلیه تجاری هیچگونه تفاوتی نداشته و آنها آموخته اند که در هر نقطه و هر پستی که وظیفه ای بر دوش آنها محول شده ، باید آن را با حداکثر همکاری میان گروه و به بهترین شکل ممکن به سرانجام برسانند .
10 گام از ایده یک ذهن خلاق تا رسیدن به محصول نهایی
پروسه کلی طراحی یک خودرو در شرکت مرسدس بنز به طور میانگین حدود 3 الی 5 سال به طول می انجامد . این مرحله در شرکت مرسدس بنز، مطالعات اولیه کار تا تصویب نهایی طرح و آغاز تولید را شامل می شود . جالب است بدانید تمامی جزئیات این مرحله و حتی نتایج بدست آمده از مطالعات اولیه طراحی یک خودرو همگی به تیم طراحی نسل های بعدی آن خودرو ارائه می شود تا طراحان نسل بعدی خودرو از چند و چون طراحی نسل پیشین مطلع شوند . برای رسیدن به محصول نهایی ، طراحان مرسدس بنز مسیر پر پیچ و خمی را طی می کنند که ایستگاه های این مسیر طولانی یا به عبارتی سر فصل های پروسه طراحی خودرو از مرحله ایده ذهنی تا مرحله آغاز به تولید آن را می توان در 10 بند بیان کرد .
نقشه کشی و ارائه تفسیر طرح (Drawing/Rendering) : همانند هر پروژه طراحی در دنیای مد یا طراحی صنعتی، طراحی یک خودرو نیز از مرحله نقشه ها و نگاره های اولیه آغاز می گردد . این نگاره ها که با توجه به خصوصیات طراح می تواند دستی یا به صورت کامپیوتری باشند پیش از این مرحله تنها در ذهن طراح وجود داشتند .
ساخت ماکت با مقیاس 1:4 ( 1:4 (Clay Model : واضح است که تمامی جزئیات را نمی توان بر روی صفحه کامپیوتر شبیه سازی کرد . پس با این حساب مرحله بعدی ساخت یک ماکت از تغییرات در خودرو جدید با مقیاس یک به چهار می باشد . پس از ساخت ماکت تیم طراحی خودرو تصمیم می گیرند که آیا طرح اولیه آنها که در کامپیوتر شبیه سازی نموده اند مؤثر بوده و آیا نمود فیزیکی طرح مجازی در ماکت ساخته شده نیز چشم نواز و منطقی می باشد یا خیر .
ساخت مدل مقیاسی (cut Model : پس از اعمال تغییرات، ابعاد ماکت با مقیاس 1:4 به ماکتی با مقیاس 1:1 تبدیل شده و به این شکل اولیه نمونه خودرو با ابعاد واقعی ساخته می شود.
طرح داخلی (Interior Sketches) : همانند طراحی خارجی ، اولین مرحله در پروسه تولید ، تهیه نقشه ها و ارائه آنهاست . در اینجا تجهیزات و ادوات مختلف به خودرو جدید تعبیه می شود خودرویی که بتواند سرنشین « مرسدس سواری » خود را به راحتی بی مانند برساند در این مرحله از پروسه، همواره به طراحان مفهوم « زیبایی ایده آل» یا به زبان طراحی Perfect Aesthetics گوشزد می شود تا شیوه های طراحی خود را با حداکثر انعطاف پذیری لازم جهت رسیدن به فضای داخلی مهیج و مطلوب مشتری بکار گیرند .
ماکت داخلی و کنترل داده های داخلی (Interior Clay Model/Interior Data Control) : تأثیر و انعکاس مواد و رنگهای بکار رفته شده در خودرو واقعی به شکل ماهرانه ای بر روی ماکت ساخته شده از نمای داخلی با مقیاس 1:1 ف آزمایش شده و نتایج آن مورد بررسی قرار می گیرد . در این مرحله بحث های زیبا شناسی هر رنگ و هر ماده که با کد منحصر به فردی شناخته می شود توسط تیم طراحی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .
بسته دیجیتالی (Digital package) : یک تصویر مجازی با تمام جزئیات مورد نیاز بر روی کامپیوتر ترسیم میگردد . در این مرحله باید تمام نسبت ها، ابعاد و اندازه های خطوط و قوس ها دقیق و هماهنگ باشند . سپس در همین مرحله کلیات طرح شبیه سازی و کنترل می شوند .
انتخاب مدل ( Model Selection) : آلمان ها و متغیرهای بسیاری در شکل گیری طرح نهایی خودرو مؤثر است . فرم نهایی و ریز جزئیات ظاهری خودرو آینده مرسدس بنز در این مرحله مشخص می گردد .
مدل با ابعاد واقعی (Model 1:1) : در این مرحله تمامی جزئیات مدل به صورت دستی تهیه و ساخته و پرداخته
می شود . پس از آن یک مدل قابل اطمینان و کاملاً واقعی که در بر گیرنده کلیه جزئیات خودروی جدید می باشد نمایان می شود .
رنگ و تو دوزی (Color and Trims and Display Concepts) : همانگونه که از عنوان این مرحله پیداست، متریال و رنگهای مورد نیاز دکوراتیو داخلی انتخاب می شوند . این مرحله طی یک پروسه زمان بر و توسط چند طراح خبره و با سابقه و از میان صدها رنگ و نمونه های مختلف انجام می پذیرد .
تایید مدل نهایی (Model Approval) : هر پروسه طراحی در هر شرکتی باید با تصویب نهایی هیئت مدیره به نتیجه و سر انجام برسد . در شرکت مرسدس بنز نیز پس از پایان یافتن تمامی مراحل طراحی، پروسه طراحی به تصویب هیئت مدیره شرکت رسیده و پس از آن دستور آغاز مرحله عملیاتی تولید آن خودرو صادر می شود .
گالری عکس های این مطلب